‘Meer kinderen op de spoedpost tijdens een hittegolf’

Moeder en dochter doen samen onderzoek

Bron : Haaglanden Medisch Centrum

Als het buiten bloedheet is, word je dan eerder ziek? Christien van der Linden (57), verpleegkundige en epidemioloog bij HMC, onderzocht of het op warme dagen drukker is op de spoedeisende hulp. Zij aan zij met haar dochter Naomi, ook wetenschapper. ,,Je verwacht vooral extra ouderen, maar we zagen juist meer zieke kinderen.’’

De uitkomst van het onderzoek is opvallend, zegt moeder Christien. In het Nationaal Hitteplan staat: vooral ouderen lopen risico. En daarnaast ook chronisch zieken en mensen met overgewicht. Maar wat zag ze op de spoedpost van HMC in Den Haag? Meer kinderen. Dat kan betekenen dat je juist díe meer in het vizier moet houden.

Moeder en dochter Van der Linden deden allebei mee aan een wereldwijd onderzoek naar de impact van hittegolven – een plotse sterke stijging van de temperatuur volgens hun definitie – in vijf landen: Pakistan, Nederland, Australië, Amerika en Botswana. Daarvoor verzamelden de onderzoekers, waaronder Christien en haar dochter Naomi, data van achttien ziekenhuizen. Naomi (34), die toen in Australië werkte, analyseerde al die gegevens vanuit Sydney.

Foto boven: Christien (links) en Naomi van der Linden

Uitdroging

Waar krijgen mensen last van met warm weer? Christien: ,,Een hele logische klacht is uitdroging. Maar we zien ook veel pijn op de borst, nierklachten en ademhalingsmoeilijkheden, door smog bijvoorbeeld.’’

De oorsprong van het onderzoek ligt in Australië. Naomi: ,,Ik heb het opgestart vanuit de universiteit van Sydney. We wilden de relatie tussen hittegolven en ziekenhuisbezoek in kaart brengen.’’ Later kreeg de gezondheidswetenschapster het idee om ook naar andere landen te kijken, waaronder Nederland.

Nederland is misschien niet het heetste land ter wereld, verre van, maar de effecten van hittegolven zie je ook in koudere landen. In Den Haag werd zelfs een verontrustend effect ontdekt: patiënten met psychiatrische problemen hebben een hogere sterftekans, vaak door suïcide. Christien: ,,Daar schrok ik wel van. We willen dat bespreken met collega’s in de psychiatrie. Het kan verstandig zijn om verwarde mensen op zulke dagen extra in de gaten houden.’’ Naar de oorzaken van de bevindingen is (nog) geen onderzoek gedaan. Het hittegolf-onderzoek richtte zich puur op de aanloop op de spoedeisende hulp in zo’n periode.

Dramatisch

En die kan extreem zijn. In Pakistan pakte een pittige hittegolf in 2015 dramatisch uit. Christien: ,,Het was 43, 44 graden en windstil. De stroom viel uit, er was geen water meer. Er zijn toen heel veel mensen overleden. De ziekenhuizen konden het niet aan. Patiënten lagen buiten op het gras.’’

Naomi: ,,Dat hebben we gelukkig in Nederland niet.’’

Dat moeder en dochter samen onderzoek deden is niet voor het eerst. Christien: ,,Dit is ons twintigste onderzoek samen.’’ Naomi: ,,Bij de honderdste geven we een feestje.’’ Christien: ,,Sowieso is elk onderzoek weer een cadeautje.’’

Moeder en dochter Van der Linden bewandelen een compleet ander carrièrepad. Toch kwamen ze zo’n tien jaar geleden op hetzelfde punt uit: onderzoek doen. Dat is de passie van allebei. Naomi is ‘een slimkees’, zegt haar moeder. ,,Op haar negende was ze al klaar met alle basisschoolstof en had ze naar de brugklas gekund, als ze niet veel te jong was geweest.’’ Naomi studeerde gezondheidswetenschappen,economie en geneeskunde en promoveerde toen ze midden twintig was. Ze is vooral geïnteresseerd in de cijfers achter de zorg. Christien komt uit de praktijk. Ze werkte jarenlang als verpleegkundige op de spoedeisende hulp en promoveerde acht jaar geleden, toen ze eind veertig was. Ze onderzoekt zaken die ze tegenkomt in de dagelijkse praktijk op de spoedpost. Zo ploos ze bijvoorbeeld uit waarom mensen weglopen van de spoedeisende hulp. Samen zijn moeder en dochter een sterk team. Christien: ,,We zijn de ideale combinatie, al denken ze daar thuis wel eens anders over.’’ Naomi: ,,Als het alleen maar over methodologie gaat, zegt mijn zus op een gegeven moment: oké, nog tien minuten en dan gaan we het over het onderwerp vakantie hebben.’’

Meer lezen?

Het volledige onderzoek is gratis te lezen via de Public Library of Science (PLOS).