Na een nachtdienst met de auto naar huis : Levensgevaarlijk

Werknemers die na een nachtdienst in de auto stappen, lopen flinke risico’s op een ongeval. Tijdens een Amerikaans onderzoek onder zestien proefpersonen die na nachtwerk naar huis reden, gebeurden elf bijna-ongelukken tijdens zes van de ritten. De gevaren bleken zo groot, dat zeven experimenten voortijdig werden afgebroken.

De nachtwerkers die tijdens het onderzoek werden gevolgd, overschreden geregeld de wegbelijning en vertoonden slaperig gedrag, aldus de studie die gisteren in PNAS verscheen. De instructeur die voor de veiligheid meereed, moest elf keer een noodstop maken om een ongeval te voorkomen. Toen de proef overdag werd herhaald, hoefde de bijrijder geen enkele keer in te grijpen. ‘Rijden na een nachtdienst leidt voor zowel bestuurders als overige weggebruikers tot een verhoogd risico op ongelukken’, concluderen de onderzoekers van onder meer de Harvard Medical School in Boston.

Hoogleraar verkeerspsychologie Karel Brookhuis van de Rijksuniversiteit Groningen is niet verbaasd over de uitkomsten van het onderzoek. ‘We hebben dit bij eerder Nederlands onderzoek onder vrachtwagenchauffeurs ook gezien.’ Autorijden in het holst van de nacht, tussen drie en zes uur, maakt de kans op een ongeluk tot zestig keer groter dan in de ochtend. Overigens bleek in de Amerikaanse studie dat de grootste gevaren optraden als de automobilist langer dan drie kwartier achter het stuur had gezeten. ‘Aanvankelijk zijn mensen nog wel fris’, zegt Brookhuis. ‘Je hebt meestal eerst een stukje naar je auto gelopen. Dan ben je nog wel even voldoende mentaal geactiveerd.’ Het probleem speelt in Nederland daarom vermoedelijk minder. ‘Hier zijn de meeste mensen na een half uur wel thuis’, aldus de verkeerspsycholoog.

Minder alert

Systemen die automobilisten ondersteunen bij het rijden, zoals apparatuur die het voertuig automatisch binnen de lijnen houdt en afremt als een voorligger snelheid vermindert, maken de zaak er alleen maar erger op, zegt Brookhuis. Bestuurders blijken dit soort systemen sterk te vertrouwen, waardoor ze nog minder alert worden. ‘Daardoor gebeuren juist meer ongelukken, omdat het voor mensen heel lastig is onverwacht te moeten ingrijpen.’

Brookhuis pleit ervoor niet ’s nachts te rijden, vanwege de grote risico’s. ‘Grosso modo tussen drie en vijf moet je eigenlijk niet de weg op gaan. Mensen zijn geen nachtdieren.’

Bron : Volkskrant